اسرار کاوش

آتشکده ساسانی مربوط به دوره ساسانیان است و در نطنز، خیابان مالک اشتر، کوی مسجد جامع، محله قصبه واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ تیر ۱۳۱۱ با شمارهٔ ثبت ۱۸۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. آتشکده نطنز از آتشکده های چهاتاقی است که قدمت آن را به دوران ساسانیان نسبت میدهند . این بنا در کوچه پشت مسجد جامع نطنز در باغی موسوم به باغ امام جمعه قرار دارد . در حال حاضر توسط خانه های خالی از سکنه اطراف احاطه شده و چون مسئولین مربوطه در آن را برای هر کسی باز نمی کنند ، راه رسیدن به آن دشوار و از داخل باغها است . البته از روی بام خانه ها میتوان فقط به قسمت بالایی آن نزدیک شد . از بالای بام مسجد جامع و همچنین از کنار مسجد به راحتی میتوان بقایای گنبد فرو ریخته آن را دید .

بقایای بنای چهارتاقی بر روی سکویی به ارتفاع حدود 5/2 متر از زمین قرار گرفته است . در حال حاضر دو جرز شمالی بصورت منفرد و دو جرز جنوبی همراه با یک تاق قرار دارند . بخش جنوبی بنا به دیوار خانه های مجاور چسبیده است و در دیوار غربی آن هنوز آثار در یکی از منازل که به آن متصل بوده دیده می شود . بخش شمالی و غربی اما بصورت آزاد مانده و توسط باغ و زمین کشاورزی احاطه شده است .

چهارتاقی محوطه ای در حدود 122 متر را اشغال کرده است . از چهارتاق ، چهار جرز آن بر روی دو سکو ، که یکی بر فراز دیگری ساخته شده دیده می شود . ارتفاع مجموع دو سکو 15/2 متر و ابعاد حرزها 67/2 در 78/2 می باشد که هر کدام پس نشستگی به ابعاد 67 سانتیمتر دارد و بر روی آن در قسمت ساقه گنبد ، گوشواره قرار گرفته است .

سالم ترین قسمت بنا ضلع جنوبی آن است که در آنجا دو گوشواره از چهارتاق ، و یکی از تاقهای چهارگانه باقی مانده است .

مصالح به کار رفته در این بنا از قلوه سنگ رودخانه ای و ملات گچ و خاک می باشد . برای کلاف کشی تاق ها الوار چوبی به کار رفته و از اندود گچ و کاهگل در پوشش بنا استفاده گردیده .

آثار موریانه حاکی از حمله آنها به الوارها است که با از میان رفتن الوارها ، بر اثر تکان زلزله گنبد تخریب شده است .

بر روی لایه نازکی از گچ آثار رنگ آمیزی وجود دارد . در زیر این لایه گچی اندود کلفتی از کاهگل وجود دارد و کاه درون اندود را موریانه خورده است . احتمالا این آثار رنگ آمیزی متعلق به دوره های بعدی بوده که آتشکده کاربرد اولیه خود را از دست داده بوده است . در واقع شاید بتوان گفت مربوط به زمانی است که مسجد دوره آل بویه در نزدیکی آن ساخته شد . نزدیک بودن آتشکده و مسجد حاکی از آن است که مسجد در اراضی آتشکده ساخته شده است .

کهنسالان محل به نقل از پیشینیان اظهار داشته اند که در داخل محوطه آتشکده آثار قبوری وجود داشته که مالکین زمین های اطراف آنها را محو نموده اند . پس بعید نیست که از این مکان در دوران آل بویه به عنوان آرامگاه استفاده شده باشد .

در سال 1320 هنگام نوسازی خانه شخصی به نام حاج جعفر مهربانی واقع در جنوب آتشکده ، چاهی در حیاط حفر شد . این چاه به کانال زیر زمینی که ابتدا و انتهایش نامعلوم بود برخورد کرد و در گود برداری حیاط نیز به گودالی با پوشش گچ مواجه گردیدند که مجددا آن را با خاک پر کردند .

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

ساسانیان نیز همین روش را دنبال کردند . در زمان ساسانیان ، واسپوهران که همان روسای قبایل هفت گانه بودند بسیار مقتدر و دارای امتیازات ویژه ای بودند . البته همین طوایف در زمان جنگ ها ، رشادتهای بسیاری از خود نشان می دادند که نشان می دهد به حق دارای امتیاز بودند . در تاریخ باستان ، نام کارن و مهران و سورن و اسفندیار بسیار شنیده ایم . ایشان از همین طوایف بودند .

بزرگان ساسانی چه کسانی بودند ؟

همانطور که در مطالب قبل عنوان شد هفت خاندان ، از بین طوایف موجود ، به سلسله هخامنشی نزدیک تر بودند و کارهای حکومتی زمان خود را انجام می دادند .

بعد از هخامنشیان ، حکومت سلوکیان برای مدتی بر ایران حکومت کرد که همان گماشتگان اسکندر مقدونی بودند . ولی این حکومت دوام چندانی نداشت و اشکانیان به کمک همین هفت خاندان بر سلوکیه غلبه کردند . این هفت خاندان ، در بین دیگر طوایف ، ارج و قرب بیشتری داشتند و امتیازات خیلی بیشتری نسبت به مابقی داشتند .  به ایشان هفت خاندان ممتاز می گفتند . حال از بین همین هفت خاندان نیز ، سه خاندان یا خانواده ، از دیگران برتری نسبی داشتند که عبارت بودند از خاندان کارن و خاندان سورن و خاندان اسپهبد یا اسپهباذ . هر سه این طوایف لقب پهلو داشتند که به معنی پارت می بود .

ساسانیان نیز همین روش را دنبال کردند . در زمان ساسانیان ، واسپوهران که همان روسای قبایل هفت گانه بودند بسیار مقتدر و دارای امتیازات ویژه ای بودند . البته همین طوایف در زمان جنگ ها ، رشادتهای بسیاری از خود نشان می دادند که نشان می دهد به حق دارای امتیاز بودند . در تاریخ باستان ، نام کارن و مهران و سورن و اسفندیار بسیار شنیده ایم . ایشان از همین طوایف بودند .

حال هفت خاندان ساسانی که بودند و در کجا مستقر بودند ؟

خاندان سلطنتی که همان خاندان پارس بودند .

خاندان اسپهبد پهلو یا اسپهباذ پهلو  که در گرگان مستقر بودند . 

خاندان کارن پهلو که در نهاوند مستقر بودند و بخشی از گارد حکومتی بودند .

خاندان سورن پهلو که ایشان در سیستان کنونی استقرار داشتند و ایشان نیز در گارد حکومتی دخیل بودند .

خاندان زیک که در آذربایجان مستقر بودند و مراقب مرزهای شمال غربی بودند .

خاندان مهران نیز در ری کنونی مستقر بودند .

خاندان اسپندیاز ( اسفندیار ) نیز به مانند مهران در ایالت کمیش بودند سمنان و البرز 

روسای این قبایل ، با نام واسپوهران شناخته می شدند و در تصمیم گیری های بزرگ ، شامل جنگ و صلح و غیره ، مشاور پادشاه بودند .

سرکرده های این قبایل ، با تشریفات ویژه و با نمادهای سلطنتی به خاک سپرده میشدند . دلیل وجود مقابر ، با هدایای زیاد نیز همین امر است . ایشان از آنجا که تحت حمایت کامل پادشاه بودند ، تقریبا تمامی نمادهای پادشاهان را ( به غیر از چند نماد سلطنتی )  بر قبور خود دارند .تاریخ زرتشتیان . اشوزرتشت.گشتاسب كیانی.ساسانیان .هخامنشی .زرتشت.اهورامزدا.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415